संबिधान निर्माण कार्यको लागि सुझाब संकलन

श्रीमान् संबिधान सभाध्यक्ष ज्यू।
तथा
सम्पूर्ण जिल्लाका बिभिन्न क्षेत्रबाट प्रतिनिधित्व गरिरहनु भएका संबिधान सभाका सभाषद् महोदयहरु।
संसद् सचिवालय, सिंहदरबार, काठमण्डौ, नेपाल।

बिशेष: संबिधान निर्माण कार्यको लागि सुझाब संकलन' पेश गरिएको बारे।

महोदय,
उपरोक्त सम्बन्धमा, अहिलेको यो बर्तमान समयका दिनहरु नयाँ नेपालको नयाँ संबिधान तय गर्ने महत्वपूर्ण दिनहरु हुन। तोकिएको समयमा संबिधान निर्माण गर्न सबै सम्बन्धित दलहरुले एक ढिक्को भई लागि पर्नु पर्ने हुन्छ। यसैको बावजुद् बिभिन्न क्षेत्रबाट मत तथा सुझाव संकलन गर्नु पर्ने वा गरिएको सुझावहरुलाई मुल्याङ्कन गर्दै कार्यन्वयन तर्फ अघी बढ्नु पर्ने हुन्छ। यसरी नै; हामी बैदेशिक रोजगारमा इराकको बगदादमा रहेका नेपालीहरुबाट पनि सकेसम्म आफ्नो बिचार राख्न चाहनु हुने धेरैलाई समेटेर सुझाब संकलन गरी सम्बन्धित निकाय सम्म पुर्‍याउँने कोशीस गरेका छौ। यसै निवेदनको अन्त्यमा तल सुझाब दाताको नाम, जिल्ला, अञ्चल, क्षेत्र नं. र आफ्नो क्षेत्रबाट जितेका सभाषद्का नाम सहित उल्लेख गरीएको छ। यो मेरो ब्लगबाट मात्रै नभएर अन्य कुनैपनी नेपाली अनलाईन खबर वेभसाईट लिङ्कहरु, नेपाली साहित्यिक तथा समाजिक वेभसाईट लिङ्कहरु मार्फत तपाईं जिम्मेवार प्रतिनिधिहरु (संबिधान सभाका सभाषद्हरु) समक्ष पुग्न अवस्य सहयोग मिल्नेछ भन्ने आशा राख्दछु। यो टाईप गरेर पेष्ट गरिएको सुझाब मात्र नभएर सुझाबदाताहरुका हातले स्वयंम लेखी जम्मा गरिएका फाराम नै जो कसैलाई चाहिन्छ अथवा महत्वपूर्ण सुझाबहरु हुन् यसलाई निश्चितरुपमा हामीले एकपटक मात्र भएपनि हेरेर मध्यनजर गरी सहि बिचारहरुको कार्यान्वयन तर्फ लाग्नु हाम्रो दायित्व हो भन्ने संबेदनशिल मनस्थिति राखी जो कोही सभाषद्हरुले ईच्छाउँनु भएको खण्डमा सबै भरिएका फारामहरु एकमुष्ठ गरी पिडियफ पेपरमा स्क्यान गरी पठाउँन सक्नेछु। सो सुझाब संकलन फाराम २-४ जना साथीहरुको सहयोग एबंम सल्लाह बमोजीम म स्वयंमले डिजाईन गरेको हुँ। जुन फाराम कै शुरुमा मेरो छोटो परिचयात्मक विवरण राखेको छु भने मुख्य बिच भागमा संबिधान सभा बिशेष भूमिका लेखेको छु। यसैगरी फारामको अन्त्य भागमा सुझाबदाताको पूर्ण बिवरणका साथ सुझाब कोठा राखेको छु। जुन फाराम तपाईंले डाउनलोड गरी हेर्न मिल्ने तरिकाले यसै निवेदनका साथ समयोजन गरेको छु। हामी नेपालीहरुको लागि इराक अबैधानिक राष्ट्र तथा यो एक युद्धग्रस्त क्षेत्र भएकोले पनि यहाँ कुनै त्यस्ता किसिमका समूह, उप-समूह तयार गरी कुनै पनि सामुहिक कार्य गर्न नमिल्ने तथा नसकिने अवस्था भएकोले यो २-४ जना साथीहरुको मौखिक एबंम मानसिक सहयोगको आधारमा "हाम्रो एउटा सानो तथा अमूल्य बिचार वा सुझावले देश नेपाल र हामी नेपाली जनताको हितमा निहित संबिधान तय गर्नमा निश्चय पनि मद्धत पुग्न सक्नेछ", भन्ने उदेश्यले चलाएको यो मेरो आफ्नै नेतृत्वको अभियान हो। उक्त कार्य महिनौ दिनको हो। हामी सबैको ठूलो आशा छकी, यो हाम्रो सुझाव वा बिचारहरुलाई तपाईं कोही ब्यक्ति, कुनै वेभसाईट लिङ्कहरु कसैको सहारामा सम्बन्धित निकायको तपाईं सम्बन्धित ब्यक्ति-ब्यक्ति बिच पुग्नेछ र केही न केही सकारात्मक र सहि बिचारहरु नयाँ बन्ने संबिधानमा समेटिने छन्।
स्मरण गर्नुहोस्- "यि स्वदेशका यूवा देशको परिस्थितीले गर्दा बैदेशिक रोजगारमा कर्म गरिरहेका अनी सुन फलाउँन सक्ने हात पाखुरी भएका जनशक्तिहरुको आवाज हो।"

-------------------------------------------

म प्रेषक- अर्जुन राई "दुङ्मेन्" (नेपाली नागरिक)
ना.प्र.नं. १४०३८
जारी भएको जिल्ला: उदयपुर।

यो फारमलाई बुझ्न सक्नु भएन भने यहाँ दबाउनुहोस FORM

सुझावहरु:

१. नाम: कृष्णराज ढुङ्गाना
जिल्ला: तनहुँ
अञ्चल: गण्डकी
क्षेत्र नं.: २
सभाषद्: राम्चन्द्र पौडेल।
सुझाव/बिचार:
(क) भुमी नीति: नेपालका ४१ लाख परिवार मध्य २५% सँग खेतिपाती गर्ने जमिन छैन। झण्डै ५५ लाख जनसंख्या सुकुम्बासी छन। यिनै बिषयमा दलगत स्वार्थ नराखी बैज्ञानिक भुमी नीति ल्याउँन आवश्यक छ।
(ख) स्वास्थ्य नीति: सम्पूर्ण नेपालीको स्वास्थ्य परिक्षण तथा निशुल्क र शुलभ बनाउँन आवश्यक छ।
(ग) शिक्षा नीति: देश अनुकुलको उत्पादन मुखी बैज्ञानिक शिक्षा नीति बनाई निशुल्क गराउँनु नयाँ नेपालको आवश्यकता हो।
(घ) पर्यटन नीति: विश्वकै अती होचो भूमी देखी उच्च भू-भाग सम्म हाम्रो देशमा रहेकोले यहाँ धेरै किसिमका हावापनी, वनस्पती, जिवजन्तु र मनोरम दृष्‍यहरु पाईनुका साथै प्राचिन कला तथा संस्कृतिको प्रचुरतालाई समेटी पर्यटनको आधार निर्माण गर्ने बैज्ञानीक नीति आवश्यक छ।
(ङ) ब्यवसायिक नीति: नेपाल कृषि प्रधान देश भएकाले कृषकहरुको कृषिजन्य उत्पादनहरु उत्पादन स्थल बाटै बजारीकरणको जिम्मा सरकारले लिनुपर्ने नीति ल्याईनु आवश्यक छ।
"यी माथिका नितिहरु लागू हुन्छन् भने, सांसद् संख्या र प्रदेश संख्याको बिबाद गौण हुन जान्छन् साथै यिनै नितिहरुलाई नै नयाँ नेपालको आधार मान्न सकिन्छ।"

२. नाम: हिमलाल भण्डारी
जिल्ला: रुपन्देही
अञ्चल: लुम्बिनी
क्षेत्र नं.: २
सुझाव/बिचार:
१. गम्भिर प्रकृतिका अपराधीहरुलाई मृत्‍यु दण्डको ब्यबस्था हुनुपर्छ।
२. संम्बैधानिक राष्ट्रपती हुनुपर्छ।
३. प्रत्यक्ष मतदानबाट कार्यकारीणी प्रधानमन्त्री हुनुपर्छ।
४. दोश्रो या तेश्रो मुलुकसंग सन्धिमा सम्झौता गर्नु परेमा संसदमा दुई तिहाईको ब्यबस्था गरीईनु पर्छ।
५. संघिय राज्य स्थापना गर्दा जातियताको आधारमा गरिनु हुँदैन।
६. कुनै पनि संघिय राज्यहरुले नेपाल राष्ट्रबाट अलग हुने कल्पना सम्मपनी गर्न पाउने छैनन्।
७. कुनै पनि राजनैतिक दल वा संघसंस्था, कर्मचारी, बिद्यार्थी या कुनै पनि ब्यक्ति बिशेषले कुनैपनी खाले बन्द, हड्ताल गर्न पाउने छैनन्।
८. चेलीबेटी बेचबिखन, बलत्कार, भ्रष्टचार, लागुऔषध ओसारपसार, तस्करी जस्ता मुद्धाहरुमा बिशेष अदालतको ब्यबस्था हुनुपर्छ।
९. कुनै पनि दोषीलाई जमानतमा छाडिनु हुँदैन।
१०. नेपालको राष्ट्रिय झण्डा फेरिनु हुँदैन।
११. संबिधानको नाम लोकतान्त्रिक गणतन्त्र नेपाल राष्ट्र … … … हुनुपर्छ।

३. नाम: दिनेश कार्की
जिल्ला: झापा
अञ्चल: मेची
क्षेत्र नं.: ४
सभाषद्को नाम: भुमिसिला चापाँगाई (एकिकृत माओबादी)
सुझाव/बिचार:
१. सभाषद् हुनका लागि शैक्षिक योग्यता तोकिएको हुनुपर्छ।
२. सेनामा राजनीतिकरण हुनु हुँदैन।
३. जातियताका आधारमा प्रदेश घोषणा गरिनु हुँदैन।
४. शिक्षालाई सिपमुलक बनाउँनु पर्छ।
५. सभाषद्को संख्या ५०% कटौती गरिनु पर्छ।
६. बन्द हड्ताललाई रोक्न बिशेष ब्यबस्था हुनुपर्छ। निश्चित ठाउँमा बिरोध गर्ने ब्यबस्था र बिरोधको सुनुवाई हुनुपर्छ।
७. सबैभन्दा शोषित, पीडित वर्ग, किसान र मजदुरलाई राहतको ब्यबस्था हुनुपर्छ।
८. सबै जनाताको जिउ धनको सुरक्षा र चन्दा असुलीलाई निरुत्साहित पारीनुपर्छ।
९. कानुनले जाति, वर्ग, पार्टीगत आधारमा बिभेद गरिनु हुँदैन। समग्रमा कानुन सबैमा समान लागू गरिनुपर्छ।

४. नाम: अर्जुन राई "दुङ्मेन्"
जिल्ला: उदयपुर
अञ्चल: सगरमाथा
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभाषद्को नाम: डा. नारायण खड्का (नेपाली कांग्रेस)
सुझाव/बिचार:
(क) राष्ट्रिय झण्डाको सवाल:
चन्द्रसूर्य रहित हाम्रो चलिआएको झण्डा ठीक छ, परिवर्तन हुनु हुँदैन। तर उक्त झण्डाको व्याख्यामा भने चन्द्रबंशी र सूर्यबंशी भनी ब्यक्ति वा समुदाय बिशेषको पहिचानमा नभएर प्रकृति प्रद्दत दुनियाँमा नै अटल र अमर ग्रहहरु चन्द्र र सूर्य हुन। सोहिनुरुप हामी नेपालीहरुको पहिचान सदा सर्बदा अटल र अमर हुनेछ भनी व्याख्यामा भने स्पष्ट उल्लेख गरिनुपर्छ।
(ख) स्वास्थ्यको नीति:
१= स्थानिय निकायका सम्पूर्ण सानातिना ग्रामीण स्वास्थ्योपचार निशुल्क गरिनु पर्ने ब्याबस्था हुनुपर्छ।
२= हृदयघात, उच्च रक्तचाप, छारेगोग, मानशिक रोग जस्ता दिर्घरोगीहरुले उपचार गर्न अती गाह्रो र खर्चिलो हुने हुनाले स्थानिय क्षेत्रबाट पिडीतको जयजेथाले उपचार गर्ने हैसियत नभएको ठहर गरेको खण्डमा सरकारले कम्तिमा ७५% सम्म अर्थात निशुल्क उपचार गरिदिने ब्यबस्था हुनुपर्छ।
(ग) शिक्षाको नीति:
१= नेपालमा बसोबास गर्ने जो कोही जाती-जनजातिमा जतिपनी शिक्षा हासिल गर्ने अधिकार समान हुनेछ। जुन निशुल्क शिक्षाको ब्याबस्था हुनुपर्छ।
२= माद्यमिक स्तर सम्म बहुभाषिक शिक्षा (आदिबासी जनजातिहरुका लोप हुँदै गएको भाषा) लागू गर्न पाउँनु पर्छ। लागू गरिनु पर्छ।
३= बैज्ञानिक, प्रयोगात्मक तथा व्याबहारिक शिक्षा अवलम्बन गरिनु पर्छ।
(घ) दण्ड जरिवानाको नीति:
१= कुनै पनि साना वा ठूला प्रकृतिका दोषी उपर समान दण्ड, सजाय, जरिवाना लाग्नेछ।
२= गम्भिर प्रकृतिका दोषी (जाना—जानीको ज्यानमारा÷हत्यारा) लाई कुनै पनि दण्ड, जरिवाना वा धरौटी राखे बापत मुक्त गराईनु हुँदैन। उक्त प्रकारका अपराधीलाई जन्म कैंद वा मृत्‍यु दण्ड सजायको नीति हुनुपर्दछ।

५. नाम: अर्जुन भण्डारी
जिल्ला: धादिङ
अञ्चल: बागमती
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभाषद्को नाम: पुण्य विक्रम मल्ल (एकिकृत नेकपा माओवादी)
सुझाव/बिचार:
श्रीमान् सभाषद् ज्यू मेरो सुझाव यो छकी, यो ब्रमाण्डमा अटल रहेको चन्द्र र सूर्य अंकित झण्डा फेर्न पछी नलागी गरिव, दुखी, पिछडिएको वर्गको जीवन उकास्ने खालको संबिधान निर्मान गरिदिन हुन अनुरोध गर्दछु।

६. नाम: तेजबहादुर अधिकारी
जिल्ला: पर्सा
अञ्चल: नारायणी
क्षेत्र नं.: ४
जितेको सभाषद्को नाम: रमेश रिजाल
सुझाव/बिचर:
अहिले नेपालको संबिधान सबै जनजाती, सबै बर्गको हक अधिकार, गाँस बास कपास, स्वास्थ्य शिक्षा, रोजगार, शान्ति-सुरक्षा सबैको प्रमुख चाहना हो। यस्तै खाले संबिधान निर्माण गर्न अनुरोध गर्दछु।

७. नाम: छबिनारायण खतिवडा
जिल्ला: झापा
अञ्चल: मेची
क्षेत्र नं.: ५
जितेको सभाषद्को नाम: कुमार बुढाथोकी
सुझाव/बिचार:
श्रीमान् सभाषद् ज्यूमा नमस्कार र यस् परेदेशीको एकदुई शब्द समेटिन्छ भन्ने आशा लिएको छु।
१= अब बन्ने संबिधान, सरवप्रथम त 'नेपाल चार जात छत्तिस वर्णको फूलवारी'। यस् वाणीलाई मनन गर्दै देश टुक्राउँन पटी नलागेर एउटा सिंङ्गो नेपाललाई बलियो बनाऔं। ताकी अन्य देशले हस्तक्षेप गर्न नसकोस र देश भित्रका धमिरोलाई नष्ट गरियोस।
२. प्रशासनमा सुधार ल्याईयोस। कानुनको खाल ओढी घुस र नेताको ईशारामा चल्ने प्रशासनले कसरी जनतालाई न्याय प्रदान गर्ला? हर नेपालीले डर त्रासमा होईन, स्वतन्त्ररुपमा बँच्न सकोस। हत्या, हिंसा, लुट्पाट प्रथा निर्मुल होस्। हर नेपालीले शन्तिको श्वास फेर्न सकुन।
३. ढुकुटीको पैसाले नेताको उपचार र बिदेश भ्रमणमा मात्र ठीक्क हुन्छ, यसो नगरी बिजुली, सडक र सिचाईमा प्रयोग गरिए हामी यूवा जनशक्तिले बिदेशिनु पर्दैन थियो होला।
४. शिक्षा, स्वास्थ्य निशुल्क र खाद्यान्न पदार्थ, सवारी साधनमा सहुलियत भए निम्न वर्गलाई सहारा बन्ने थियो। धन्यवाद!

८. नाम: भक्तहाङ लिम्बु
जिल्ला: ईलाम
अञ्चल: मेची
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभाषद्को नाम: सुभाष नेम्वाङ् (अध्यक्ष, संबिधानसभा)
सुझाव/विचार:
संबिधान चाँडो बनोस, सबै जातजातिलाई समेटियोस। कानुन यस्तो बनोस ताकी सबैलाई बराबर होस्।

९. नाम: रुद्रबहादुर राई
जिल्ला: झापा
अञ्चल: मेची
क्षेत्र नं.: ३
जितेको सभाषद्को नाम: (६०१ सभाषद्लाई)
सुझाव/विचार:
आदीवासी र जनजाती भनेको के हो? र किन भनिएको यदी तराईका सतार, धिमल आदि र पहाडका राई, लिम्बु, गुरुङ्ग आदि नेपालको आदिबासी जनजाती हुन भने नेपालका मूलबासी कुन अदृष्‍य जाती छ? या नेपालका तागाधारी आँफै बनिन लागिरहेका छन? कृपया यो स्पष्ट पारी अब बन्ने संबिधानमा लेखियोस।


१०. नाम: नविन बुढा
जिल्ला: अर्धाखाँची
अञ्चल: लुम्बिनी
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभाषद्को नाम: पम्फा भुषाल
सुझाव/बिचार:
अबको संबिधान बनाउँदा सम्पूर्ण जनताको हक र अधिकार सुनिश्चित र समान हुनेगरी लेखियोस। बिशेष गरी जनताका लागि शिक्षा र स्वास्थ्यमा निशुल्क होस्। र राज्यको संरचना गर्दा भाषा, क्षेत्र र जातिय आधारमा नक्शांकन गरियोस जुन उत्तरदक्षिण (हिमाल-तराई) छुने गरी बनाईनु पर्दछ।

११. नाम: ध्रुबकुमार चापागाँई
जिल्ला: मोरङ्ग
अञ्चल: कोशी
क्षेत्र नं.: ५
जितेको सभाषद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
१. कलाकारखानाका मजदुरहरुलाई पेन्सन वा उपदानको ब्यबस्था हुनुपर्छ।
२. दलित र निसाहराहरुका लागि गाउँ-गाउँमा शिपमुलक कार्यक्र्म सञ्चालन गरिनुपर्छ।
३. ब्रिद्ध, अपाँङ्ग र आशाक्तलाई सरकारले भत्ता र खान लाउँनको लागि संरक्षण गर्नु पर्दछ।
४. बाढी पहिरो पीडितलाई स्थाई बसोबास र घर जग्गाको ब्यबस्था मिलाई दिनु पर्दछ। दैनिक रोजगारको ब्यबस्था हुनु पर्दछ।
५. सुकुम्बासीहरुलाई जग्गाको हतबन्दी तोकेर बढी भएको जग्गा बितरण गर्नु पर्दछ।
६. शिक्षाको बाटोमा १ कक्षा देखी १० कक्षा सम्म निशुल्क र शिक्षकहरुले विद्यार्थीहरुलाई उत्कृष्ट शिक्षा दिनु पर्दछ। त्यसको लागि रेडियो प्रणाली, कम्प्युटर प्रणाली हुनु पर्नेछ। टेक्नोलोजी शिक्षाबाट देशलाई चाँडै बिकास तर्फ लैजाने छ।

१२. नाम: काशीराम न्यौपाने
जिल्ला: पर्वत
अञ्चल: धौलागिरी
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभाषद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
१. अब आउँने संबिधानमा नेपालको जनसंख्या नियन्त्रणमा बिशेष ध्यान दिनु पर्छ।
२. एक दम्पती एक सन्ततिको नियम लागू गर्नु पर्छ। यदी यसो गर्न सकेमा बढ्दो जनसंख्या तथा बेरोजगारी समस्या काम हुन सक्छ।
३. पैसाको बलमा सम्पूर्ण कानुनलाई हातमा लिने परीपाटी (त्यागिनु) निर्मुल पर्नु पर्छ।
४. मन्त्री, नेता, जनता (जुनैपनी) कसैले भ्रष्टचार गर्छ भने तुरुन्त मृत्‍युदण्ड दिने ब्यबस्था लागू गर्नुपर्छ।

१३. नाम: पुष्प लाल गिरी
जिल्ला: उदयपुर
अञ्चल: सगरमाथा
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभाषद्को नाम: मणी खम्बु (एकिकृत नेकपा माओवादी)
सुझाव/बिचार:
जनताले चुनेर पठाएको प्रतिनिधिहरुको सरकार बन्नु पर्छ। नचुनिएका चाँही किन हुँदैन? भन्दा चाँही, ०४७ सालको संबिधान पनि नेताहरुले एउटा बन्द कोठा भित्र बसेर निर्माण गरेका कारण, बिगत १५-२० वर्ष भित्र जनताले मुक्तिका लागि श-सस्त्र आन्दोलन गर्नु पर्‍यो र यस्ता बिबिध कारणले गर्दा ति नेताहरु जनताको नजरबाट तिरस्कृत हुन पुगे। र यस्ता नेताले फेरी जनताको भावनालाई समेट्न सक्दैन र फेरी विश्वाशघात हुन्छ भन्ने विश्वास छ मलाई!

१४. नाम: टोप बहादुर राय
जिल्ला: अर्घाखाँची
अञ्चल: लुम्बिनी
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम: टोप बहादुर रायमाझी
सुझाव/बिचार:
१. संबिधानमा कुनै पनि ब्यक्तिको नियुक्ती सिफारिसको आधारमा नहोस्। ताकी, नियम कानुन प्रति सबै नेपालीहरुको नैसर्गिक अधिकारको सुरक्षा हुने होस्। नियम उल्लङ्घन हुने कार्यको अन्त्य होस्।
२. सम्पूर्ण नेपालीको हितलाई सर्बोपरी मणी कानुन निर्माण होस्। जुन कानुन सम्पूर्ण नेपालीलाई लागू होस्। कुनै पनि नेता कार्यकर्तालाई बाध्न सकोस।
३. नयाँ यूवा पिढिंहरुलाई जो देश र समाजप्रती अनुशासित छन त्यसलाई मुल्याङ्कंन गर्दै देश बिकास प्रति जेम्मेवारी बहन गराईने खालको होस्।
४. तोक भन्दा ज्यादा स्वार्थ पुर्ती कारक तत्वलाई निष्पक्ष प्रमाणित भएमा मृत्‍यु दण्ड तोकियोस।

१५. नाम: अर्जुन थापा
जिल्ला: सिन्धुपाल्चोंक
अञ्चल: बागमती
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम: अग्नी प्रशाद सापकोटा (एकिकृत नेकपा माओवादी)
सुझाव/बिचार:
१. राष्ट्रिय झन्डाको सवालमा, परिवर्तन गर्नु हुँदैन। मात्र यसको व्याख्यालाई सच्याईनु पर्छ।
२. सबैले पढ्न र लेख्न पाउँने अधिकार सुनिश्चित गरिनु पर्छ। धनीलाई बोर्डिङ्ग र गरीबलाई सरकारी नभै सबैलाई समान हुनुपर्छ।
३. जुन कुनै नेता सरकारी कर्मचारीले पाउँदै आएको भरण-पोषण पद निष्कृय भएपछी स्वतह: सबै कटौती हुनुपर्छ र सर्वसाधारण सरह हुनुपर्दछ।
४. एक दम्पती एक सम्पत्तिको नियम लागू गरिनु पर्छ जसले बढी जन्माउँछ उसलाई उचित कर्वाही गर्नुपर्छ।
५. उमेर पुगेका सम्पूर्ण नेपाली नागरिकहरुलाई रोजगार सुनिश्चित गरिनु पर्छ। रोजगार दिन नसके भत्ता दिनुपर्छ।
६. गैर आवासिय नेपालीहरुलाई नेपाली नागरिकता दिनु हुँदैन। दिएमा भोलि त्यसको जिम्मेवारी सरकार र एनआरएनले नै नराम्रो परिणाम भोग्नु पर्छ।

१६. नाम: प्रकाश गुरुङ
जिल्ला: स्याङ्जा
अञ्चल: गण्डकी
क्षेत्र नं.:
जितेको सभासद्को नाम: (सम्पूर्ण ६०१ सभासदलाई)
सुझाव/बिचार:
उमेर पुगेका योग्य नागरिकहरुले साधारण सैनिक तालिम अनिवार्य पाउनु पर्ने कुरो बिधानमा उल्लेख हुनुपर्छ ताकी उसले आफ्नो जिउधनको सुरक्षा स्वयंमले गर्न सकोस।

१७. नाम: राजकुमार पुन
जिल्ला: रुपन्देही
अञ्चल: लुम्बिनी
क्षेत्र नं.:
जितेका सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
सभासदहरुले पदबाट निष्कृय भएपछी आफुले पाउँने सम्पूर्ण सेवा सुबिधा स्वतह: खारेज हुने कुरो बिधानमा उल्लेख गर्नुपर्छ।

१८. नाम: खोम ठकुरी
जिल्ला: कपिल्बस्तु
अञ्चल: लुम्बिनी
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम: दिपकुमार उपाध्यय
सुझाव/बिचार:
देशका सम्पूर्ण बेरोजगार यूवावर्गहरुलाई रोजगारको ब्य्बस्था बिधानमा मात्र नभई व्यबहारमा लागू गर्नु पर्ने कुरो बिधान्मा उल्लेख हुनुपर्छ।

१९. नाम: अशोक बहादुर खत्री
जिल्ला: पर्वत
अञ्चल: धौलागिरी
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम: (सम्पूर्ण ६०१ सभासद्लाई)
सुझाव/बिचार:
१. नेपाल बहुजातिय र बहुभाषिक राष्ट्र भएको हुनाले कुनै जातिको नाममा राज्य बनाउँदा अझ जातिको अस्थित्वलाई छाँयामा पार्नु हो। यसले आउँदो दिनमा जातिय द्वन्दको शुरुवात हुन सक्छ। त्यसैले भौगोलिक आधारमा राज्य बनाउँनु उपयुक्त छ।
२. नेपालको सिमा सम्बन्धी बारेमा- भारतबाट दिन प्रतिदिन नेपाल प्रति भएको चलखेल र सिमामा हुने हत्या, हिंसालाई रोक्नको लागि र नेपाललाई नेपाल बनाउँनको लागि सिमामा कडा सुरक्षाका साथ तार जाली अर्थात ग्रेट्वालको प्रयोग गरी सिमित ठाउँबाट मात्र खुला राखी बिदेशिको दबाब मुक्त नेपाल बनाईनु पर्छ।

२०. नाम: राजकुमार राई
जिल्ला: संखुवासभा
अञ्चल: कोशी
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम: पूर्णा कुमार राई
सुझाव/बिचार:
नेपालका सम्पूर्ण आदिबासीहरुको भाषा, धर्म, संस्कार-संस्कृतिलाई लोप हुनबाट बच्चाउँन वा बिकास-बिस्तारका लागि संबिधानमा धर्म, संस्कार-संस्कृतिको सम्बोधन हुने बिशेष निती अबलम्बन गरी निती निर्माण गर्नु पर्दछ।

२१. नाम: सन्तोष प्रधान
जिल्ला: मोरङ्ग
अञ्चल: कोशी
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम: थाहा छैन।
सुझाव/बिचार:
अबको आठ महिनामा संबिधान बन्ला जस्तो चाँही लाग्दैन। यदी कुनै त्यस्तो खालको चमत्कार भएर संबिधान बन्यो भने मेरो बिचारमा बलत्कारी, अपहरणकारी र हत्यारा जस्ता अपराधीलाई चाँही फाँसी अर्थात आजीवन कारावास होस् भन्ने चाहन्छु।

२२. नाम: प्रभु ढुङ्गाना
जिल्ला: तनहुँ
अञ्चल: गण्डकी
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम: शुरेष आले मगर
सुझाव/बिचार:
१. प्रधानमन्त्रीका कार्यकारी प्रमुख जनता मार्फत सोझै निर्वाचनको माध्यमबाट चुनिनु पर्ने। र सम्पूर्ण कार्यकालको पदिय दायित्व निर्वाह गर्नु पाउँनु पर्ने।
२. स्थानिय स्तरमा रहेका बिकासमुखी कार्यालयका कार्यालय प्रमुख पनि स्थानिय निर्वाचनको माध्यमबाटै नियुक्ति गरिनु पर्ने। स्थानिय प्रशासन प्रमुख पनि सोही बमोजिम नियुक्ति गरिनु पर्ने।
३. मन्त्रिहरुको हकमा सम्बन्धीत क्षेत्रमा बिशेषज्ञता पाएका ब्यक्तिलाई मात्रै नियुक्त गरिनु पर्ने नकी राजनैतिक अवस्थाका आधारमा।
४. सम्पुर्णलाई रोजगारीको ग्यारेन्टी दिईनु पर्ने। दिन असमर्थ भएमा सरलरुपमा जिविका निर्वाह गर्न सक्ने भात्ताको ब्यबस्था गर्नु पर्ने।
५. सम्पूर्ण जनताको समस्याको सरोकार सरकारले राखी समाधान गर्नु पर्ने।

२३. नाम: जगनाथ अर्याल
जिल्ला: नवलपरासी
अञ्चल: लुम्बिनी
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम: शसांक कोईराला
सुझाव/बिचार:
१. जन निर्वाचित कार्यकारी राष्ट्रपती।
२. राष्ट्रिय सेनामा जनताको प्रत्यक्ष नियन्त्रण।
३. राष्ट्रिय काम कार्यबाहीमा नेपाली भाषा र भाषाको आधार प्राप्त।
४. प्रधानमन्त्री नरहने ब्याबस्था।
५. जनमुखी संबिधान निर्माण।
६. प्रान्त प्रमुखहरुपनी जन निर्वाचित हुनु पर्ने।
७. संबिधान पारितका लागि दुई तिहाई बहुमत पुर्‍याउँनु पर्ने।
८. देशमा संकटकालको ब्याबस्था लागू गर्न पनि दुई तिहाईको अनिवार्यताको ब्यबस्था हुनु पर्ने।
९. जनताले दिएको म्याण्डेट अनुसार राष्ट्रिय सरकार बनाउँनु पर्ने र प्रतिपक्ष नरहने। सरकारमा नै सबै पार्टी रहे छलफल गर्न सकिने।

२४. नाम: भुपेन नखोक राई
जिल्ला: भोजपुर
अञ्चल: कोशी
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
अब बन्ने संबिधानमा बिकासको पुर्वाधार साथै बेरोजगारी, चेलीबेटी बेचबिखनको समस्यालाई न्यूनिकरण गर्न पहिलोरुपमा प्रस्तुत गरिनुपर्छ।

२५. नाम: नविन कुमार खत्री
जिल्ला: संखुवासभा
अञ्चल: कोशी
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम:
बेरोजगारी समस्यालाई रोजगार मुलक कार्यको ब्याबस्था गरिनु पर्छ।

२६. नाम: रामा शंकर राजबंशी
जिल्ला: झापा
अञ्चल: मेची
क्षेत्र नं.: ५
जितेको सभासद्को नाम: केशव कुमार बुढाथोकी
सुझाव/बिचार:
आदिवासी जनजातिको व्याख्या, मौलिक हकको पूर्ण व्याख्या, ब्यक्तिगत स्वतन्त्रताको पूर्ण व्याख्या, मानव अधिकारको सुनियोजन, नेपाल राज्यको संघात्मक समाजवादको ब्याबस्था हुने संबिधान निर्माण हुनु पर्‍यो।

२७. नाम: कुशुम ज्ञवाली
जिल्ला: तनहुँ
अञ्चल: गण्डकी
क्षेत्र नं.: ३
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
नेपाल राज्यको अखण्डता, नेपालीहरुको पूर्ण स्वाधिनता, समाबेसी, समानुपातिक, बहुभाषी, धर्म-संस्कृति समेट्ने पूर्ण परिपक्क संबिधान बन्नु पर्छ।

२८. नाम: पुष्प बगाले
जिल्ला: गोर्खा
अञ्चल: गण्डकी
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
नेपालको आफ्नै मौलिक पन देखाउँने वा झल्काउँने खालको संबिधान बन्नु पर्छ।

२९. नाम: भिमराज श्रेष्ठ
जिल्ला: काठमाण्डु
अञ्चल: बागमती
क्षेत्र नं.: ७
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
नेपाल राज्यको सम्पूर्ण जनजाती, आदिवासीहरुलाई समयोजन गर्न सक्ने खालको संबिधान बन्नु पर्छ।

३०. नाम: हिरा बहादुर महत छेत्री
जिल्ला: पर्वत
अञ्चल: धौलागिरी
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम: अर्जुन जोशी
सुझाव/बिचार:
१. क्रान्तिकारी भूमि ऐन लागू हुनुपर्ने।
२. + २ सम्मको शिक्षा निशुल्क हुनुपर्ने।
३. सरकारी बिद्यालयहरुमा ईङ्लिश मिडियम नर्सरी देखी नै सञ्चालन हुनु पर्ने। शिक्षा जस्तो क्षेत्रमा चलीरहेको ब्यापार बन्द गरिनुपर्ने।
४. सांसद लगायत अन्य सरकारी कार्यलय एबंम रोजगारमा महिलाहरुको सहभागीता पुरुषको सो सरह हुनुपर्ने।
५. बैदेशिक रोजगारमा सिप मुलक तालिम हुनुपर्ने।

३१. नाम: बसन्त कुमार शर्मा बस्याल
जिल्ला: नवलपरासी
अञ्चल: लुम्बिनी
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम: महेन्द्रध्वज जि.शी.
सुझाव/बिचार:
१. क्रान्तिकारी भूमि ऐन लागू हुनुपर्ने।
२. सांसद सचिवालय भात्ता पकाउँने थलो नभई जनताको सेवामा समर्पित हुनुपर्ने।
३. अंशबण्डामा छोराछोरीको भेदभाब अन्त्य गरी बराबरी हुनुपर्ने।
४. छुवाछुतलाई अन्त्य गर्न कडाभन्दा कडा कानुन बनाईनु पर्ने।
५. स्वास्थ्य जस्तो संम्बेदनशिल क्षेत्रमा निशुल्क उपचार हुनुपर्ने।
६. गुण्डागर्दी, बलत्कार जस्तो घृणित कार्यमा संलग्न ब्यक्तिलाई कडा भन्दा कडा सजय हुनुपर्ने।
७. देशको आन्तरिक मामिलामा बिदेशी (अन्तरराष्ट्रिय) हस्तक्षेप हुनु नहुने।
८. शहिदहरुको बलिदानलाई हरपल सम्मान हुनुपर्ने।

३२. नाम: गोबिन्द रानाभाट
जिल्ला: कास्की
अञ्चल: गण्डकी
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम: देव गुरुङ
सुझाव/बिचार:
१. अंशमा छोराछोरी बराबर हुनुपर्ने।
२. क्रान्तिकारी भूमिसुधार ऐन लागू हुनुपर्छ।
३. शिक्षामा +२ सम्म निशुल्क हुनुपर्छ।
४. जुनसुकै स्थानमा महिला र पुरुषको समानता हुनुपर्छ।
५. हिंसा र बलत्कार प्रति कडा भन्दा कडा सजायको ब्याबस्था हुनुपर्छ।
६. सरकारी बिद्यालयमा पनि नर्सरी कक्षा देखिनै अंग्रेजी मध्यममा पढाई लागू हुनुपर्छ।
७. बेरोजगार जनतालाई रोजगारमुलक तालिम र भात्ताको ब्यबस्था हुनुपर्छ।

३३. नाम: युबराज रानाभाट
जिल्ला: कास्की
अञ्चल: गण्डकी
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम: देव गुरुङ्ग
१. क्रान्तिकारी भूमिसुधार ऐन लागू हुनुपर्ने।
२. महिला र पुरुषको अधिकार सांसद लगायत सबै क्षेत्रमा बराबर हुनुपर्ने।
३. शिक्षामा +२ सम्मको निशुल्क ब्याबस्था हुनुपर्ने।
४. बैदेशिक रोजगारमा नेपाली कामदार पठाउँदा दलाल मार्फत नभई सरकार पक्षबाट बिशेष पहल हुनुपर्ने। र रोजगार मुलक देशमा सिप अनुसारको रोजगार पाउँनु पर्ने।

३४. नाम: ईन्द्र बहादुर राना
जिल्ला: बैतडी
अञ्चल: महाकाली
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
१. अब बन्ने संबिधानमा जुन ब्यक्तिले पैसाको लोभमा अपहरण, बलत्कार र हत्या गर्छ त्यस ब्यक्तिलाई मृत्‍यु दण्डको सजाय हुनुपर्छ।
२. त्यसैगरी प्रत्येक गाबिसमा स्वास्थ्य र स्कुलको ब्यबस्था हुनुपर्छ।

३५. नाम: खगेन्द्र छेत्री
जिल्ला: नवलपरासी
अञ्चल: लुम्बिनी
क्षेत्र नं.: ३
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
१. अब बन्ने नयाँ संबिधानमा कुनै पनि अपराधीहरु मात्र नभएर संरक्षण गर्न माथिल्लो तहका टाउकेहरुलाई पनि कार्यबाही हुने खालको संबिधान बनाईनु पर्छ।
२. महिला तथा बालबालीको लागि संबिधानमा उचित ब्याबस्था हुने खालको बनाईनु पर्छ।

३६. नाम: प्रकाश खड्का
जिल्ला: धादिङ
अञ्चल: बगमती
क्षेत्र नं.: ३
जितेको सभासद्को नाम: सालीकराम जमर कट्टेल
सुझाव/बिचार:
१. अब बन्ने संबिधानमा जाती बिशेषले नभई सबै जातजाती, भाषा, संस्कृति र भु-बनावटको आधारमा संबिधान बनाईनु पर्छ।
२. अबको संबिधान दण्ड हिनताको अन्त्य, कुनै पनि पार्टीका कार्यकर्ताहरु, राज्यका अभिन्न अंगहरुमा रहने गरी कार्यकर्ताहरुको आचारसंहिता बनाई लागू गराउँने खालको संबिधानमा उल्लेख गरिनुपर्छ।

३७. नाम: पदम बहादुर भण्डारी
जिल्ला: मोरङ्ग
अञ्चल: कोशी
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
१. घुसपेट, बलत्कार, मानबतस्कर, मानवले मानवको हत्या र देशको बिरुद्ध हतियार उठाउँने चाँही कोही पनिलाई मृत्‍यु दण्डको सजाय हुनुपर्छ।
२. सिपमुलक कार्य आफ्नो क्षेत्र-क्षेत्रमा खोल्नु पर्छ।

३८. नाम: दिलीप कुमार खड्का
जिल्ला: रामेछाप
अञ्चल: जनकपुर
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
१. घुसपेट, बलत्कार, मानबतस्कर, मानवले मानवको हत्या र देशको बिरुद्ध हतियार उठाउँने चाँही कोही पनिलाई मृत्‍यु दण्डको सजाय हुनुपर्छ।
२. सिपमुलक कार्य आफ्नो क्षेत्र-क्षेत्रमा खोल्नु पर्छ।
३. योग्यता अनुसारको रोजगारको ब्याबस्था सरकारले गर्ने ब्याबस्था हुनुपर्दछ।
४. सम्पूर्ण नेपाली जनताको जिउधनको सुरक्षा सरकारले गर्ने कडा ब्याबस्था हुनुपर्छ।

३९. नाम: ध्रुब पौडेल
जिल्ला: चितवन
अञ्चल: नारायणी
क्षेत्र नं.: ५
जितेको सभासद्को नाम: अमिक शेरचन
सुझाव/बिचार:
संबिधान सभाको निर्वाचन मार्फत तपाईंहरु नयाँ संबिधान निर्माण र शान्ति प्रक्रियालाई लोकतान्त्रिक निष्कर्षमा पुर्‍याउँनका लागि चुनिएर जानु भएकोमा हालको यती लामो अवधीसम्म सत्ता भागबण्डाको खेल खेलिरहनु भएको छ। के अब ८ महिनामा संबिधान निर्माण एबंम शान्ति प्रक्रियालाई तार्किक निष्कर्षमा पुर्‍याउँन सक्नु हुन्छ?

४०. नाम: मनोज बाँनियाँ
जिल्ला: चितवन
अञ्चल: नारायणी
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
संबिधान बनाउँदा हरेक जनजाति, धर्म, रिती-रिवाजलाई प्रतिनिधित्व गरिने खालको हुनुपर्छ। बिशेष नियम कानुन बनाउँदा सर्बसाधारण जनताले समेत निया पाउँने किसिमको हुनुपर्छ। छिटो भन्दा छिटो समयमा संबिधान बनाउँन नेताहरु हातेमालो गर्दै अगाडि बढेमा मात्रै संबिधान संम्भब छ।

४१. नाम: राम बहादुर गुरुङ
जिल्ला: गोर्खा
अञ्चल: गण्डकी
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम: डा. बाबुराम भट्टराई
सुझाव/बिचार:
जतिपनी देशमा बसोबास गर्दै आएका सबै नेपाली हुन। सबैको शरीरमा रातो रगत हुन्छ। सबै जनालाई सम्मान गरौ। कसैलाई भेदभाब नगरौ। कडा र जनताको हितमा छिटो भन्दा छिटो संबिधान बनोस र देशमा शान्ति छाओस भन्न चाहन्छु।

४२. नाम: गोपाल न्यौपाने
जिल्ला: धादिङ
अञ्चल: बागमती
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम: पुष्प बिक्रम मल्ल
सुझाव/बिचार:
१. कुनै पनि तल्लो निम्न वर्गहरुलाई आर्थिक, शिक्षा, स्वास्थ्य यि सबै बिषयहरुलाई समेटिएर संबिधान लेखियोस। शिक्षामा एकरुपता आउँनको लागि निजि बिद्यालयहरुलाई सरकारीकरण गर्ने ब्याबस्था पनि संबिधानमा लेखियोस।
२. राष्ट्रिय झण्डाको सवालमा यथावत रहेको झण्डालाई परिवर्तन नगरी सोही झण्डालाई झण्डाको व्याख्यामा चाँही सूर्यवंशी र चन्द्रवंशी भनेर ब्यक्ति बिशेषलाई मात्र नभएर चन्द्र र सूर्य भनेका विश्वमा नै अटल र अमर ग्रहहरु रहे झैं नेपाल र नेपालीको शान पनि सदा अटल र अमर रहनेछ भनी ब्याख्यामा भने स्पष्ट उल्लेख गरिनुपर्छ।

४३. नाम: नवराज गुरुङ
जिल्ला: लमजुङ्ग
अञ्चल: गण्डकी
क्षेत्र नं.: ७, २
जितेका सभासद्हरुका नाम: बुद्धि गुरुङ, पृथ्वी सुब्बा गुरुङ
सुझाव/बिचार:
१. सबै भन्दा पहिला मौलिक अधिकार क्षेत्र भित्र निशुल्क शिक्षा किटानका साथ हाम्रो संबिधानमा लेखीइनु पर्छ।
२. कृषि क्षेत्रसंग सम्बन्धित ७० प्रतिशत ग्रामीण किसान वर्गका सरोकारवाला हक, हित र अधिकारलाई बिधानमा जीवन्तरुपमा लेखिनु पर्छ।
३. बढी भन्दा बढी ग्रामीण जनतालाई ध्यानमा राखी सामाजिक, आर्थिक बिकासको लागि सक्रिय भूमिका खेल्ने गरी संबिधान लेख्नु पर्छ।

४४. नाम: प्रदिप जैसवाल
जिल्ला: चितवन
अञ्चल: नारायणी
क्षेत्र नं.:
जितेको सभासद्को नाम: (सम्पूर्ण ६०१ जना सभासद्हरुलाई)
सुझाव/बिचार:
१. जो हाम्रा राज नेताहरु मन्त्री देखी लिएर प्रधानमन्त्री, उपराष्ट्रपती देखी लिएर राष्ट्रपती, देशको बिभिन्न अंगहरुमा कार्यरत प्रमुखहरुलाई काम गरिरहेको समयसम्म दिईरहेको हरेक सुबिधाहरु काम छाडे पछी ति हरेक किसिमका सुबिधाहरु राज्यले ति नेता तथा राजनेता र प्रमुखहरुको सुबिधा शुन्यमा झारिनुपर्छ भनेर यो कुरा अब बन्ने संबिधानमा सुनिश्चित गरिनुपर्छ अनी मात्र अलिकती भएपनी राज्यको ढुकुटी नाश हुनबाट जोगिने थियो कि?
२. प्रधानमन्त्री, उपताष्ट्रपती र राष्ट्रपती एउटै ब्यक्ति २ पटक भन्दा बढी उम्मेद्ववारी दिन नपाउँने ब्यबस्था गरिनुपर्छ।
३. नेपाल जस्तो सानो मुलुकमा ६०१ जना सभासदहरु अली धेरै भयो यसलाई सक्दो काम संख्यामा राख्न राज्यले पहल गर्नुपर्छ।

४५. नाम: सुजन ढकाल
जिल्ला: गोरखा
अञ्चल: गण्डकी
क्षेत्र नं.: ३
जितेको सभासद्को नाम: अमर गुरुङ (तमु)
सुझाव/बिचार:
१. संबिधान बनाउँदा जातिय, साँस्कृतिक र आर्थिकरुपमा सबैलाई सम्मान व्यबहार र समानरुपले हेर्नुपर्छ।
२. अहिले २१ औं शताब्दीमा आएर यूवापुष्तालाई रोजगारीको अवसर दिलाउँनु पर्छ।
३. अहिलेको युगमा आएर बिकट जिल्लाहरुमा यातायात, बिजुली र शिक्षाको राम्रो ब्याबस्था हुनुपर्‍यो। र अन्त्यमा सभासद्हरु जुन-जुन उठेपनी आफ्नो-आफ्नो क्षेत्रमा गएर जनताले चाहेको र बोलेको बचनहरु पूरा गर्न सक्नुपर्‍यो।

४६. नाम: जीवन कुवँर
जिल्ला: चितवन
अञ्चल: नारायणी
क्षेत्र नं.:
जितेको सभासद्को नाम: राम बहादुर थापा 'बादल'
सुझाव/बिचार:
हाम्रो जस्तो गरीब राष्ट्रको बिकासको निमित्त धेरै कडा निति निर्माणको आवश्यकता भएकोले निम्न कुरामा अब बन्ने संबिधानमा मृत्‍यु दण्डको सजाय समाबेश गरियोस।
(क) भ्रष्टचारी, घुसखारी, कालाबजारी।
(ख) तस्करी, मानव, पशुपंक्षी, देशको गौरव र प्रतिस्ठासँग जोडीएको सम्पूर्ण चिज।
(ग) बलत्कारी, अपहरणकारी, हत्यारा र आतंङ्क मच्याउँने।

४७. नाम: तिलक भुषाल
जिल्ला: रुपन्देही
अञ्चल: लुम्बिनी
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
यूवाशक्ति भनेको देश निर्माण र देश बिकासको एउटा महत्वपूर्ण अंग भएकाले स्कुल, कलेज, विश्वबिद्यालयहरुमा राजनैतिक निशेध गरियोस। साथै यूवाशक्ति माथि राजनैतीक हस्तक्षेप पनि अब बन्ने संबिधानमा पूर्णरुपमा बन्देज गरियोस।

४८. नाम: रुद्र प्रशाद धमला
जिल्ला: सुनसरी
अञ्चल: कोशी
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम:
देशको आयश्रोत र नागरिकको रोजगारीमा असर पर्ने खाअको बिरोध कार्यक्र्महरु जस्तै:- चक्का जाम, नेपाल बन्द, आन्दोल, हड्ताल यस्ता किसिमका बिरोध कार्यक्रमले सामान्य नागरिकको जीवनयापनमा कठिनाई पर्ने हुँदा अब बन्ने संबिधानमा यस्ता बिरोध कार्यक्रम पूर्णरुपमा बन्देज गर्नुपर्ने कुरो लेखियोस।

४९. नाम: नरेन्द्र श्रेष्ठ
जिल्ला: झापा
अञ्चल: मेची
क्षेत्र नं.: ४
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
मान्व जीवनमा पहिलो गाँस, बास र कपास पछी सम्भोग (सेक्स) महत्वपूर्ण दोश्रो बिषय हो। त्यसैले यो बिषयमा स्वतन्त्रताको बिधि बिधानमा लेखियोस। र त्यसको निश्चित क्षेत्रहरु तोकिएर यो बिषयलाई समयोजन गर्नु पर्दछ।

५०. नाम: श्याम राई
जिल्ला: धनकुटा
अञ्चल: कोशी
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
मेरो भनाई के छ भने, कुनै पनि पार्टी दलको नेताहरुले कुर्शीको लाभ नगरी लेखिन गईरहेको संबिधान समय भित्र लेखिनु पर्‍यो र कुनै पनि जात जातिको भेदभाब नगरियोस। संबिधान भनेको देश कै बिकासको लागि बाटो देखाउँने एउटा मूल आधार हो। राज्यको निति वा कानुन हो।

५१. नाम: दिलिप कुमार तिवारी
जिल्ला: झापा
अञ्चल: मेची
क्षेत्र नं.: ५
जितेको सभासद्को नाम: केशव कुमार बुढाथोकी
सुझाव/बिचार:
मेरो सुझाव के छ भने, नेपाली जनताले धेरै रगत बगाएर नेपालमा राजातन्त्रलाई फ्याकेर लोकतान्त्रिक गणतन्त्र ल्याए। र राजनैतिक दलहरु कुर्शीको लडाईं र आन्दोलन बन्द बाहेकको कुरा गर्छन्। देशको निम्ति लडेका शहिदहरुलाई सम्झेर पहिला देशको नियम र कानुन देश र जनताको हितमा लेखियोस।

५२. नाम: उपेन्द्र राई
जिल्ला: धनकुटा
अञ्चल: कोशी
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम:
सुझव/बिचार:
मेरो सुझाव अहिले कुनै पनि नेताले कुर्शीको लोभ नगरी संबिधान लेख्न पटी लाग्नु पर्छ। संबिधान तोकिएको सहि समय भित्र लेखिनु पर्छ। किनभने संबिधान नै देशको मूल कानुन हो।

५३. नाम: एड बहादुर गुरुङ
जिल्ला: कास्की
अञ्चल: गण्डकी
क्षेत्र नं.:
जितेको सभास द्को नाम:
सुझाव/बिचार:
मेरो सुझाव के छ भने, हाम्रा देशका मन्त्रिहरु पहिला देशको मूल कानुन, निति नियम लिखिनका लागि सबै राजनैतीक दलहरुलाई सुझाव दिदैछु। हामी प्रबाशी नेपालीहरुको यही आशा छ।

५४. नाम: हर्कबहादुर रिखाम मगर
जिल्ला: उदयपुर
अञ्चल: सगरमाथा
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम: मणी खम्बु (एकिकृत नेकपा माओवादी)
सुझाव/बिचार:
अब बन्ने संबिधानमा यस्तो किसिमको बनिनु पर्छ जस्तो लाग्छ:-
(क) देशको सबै क्षेत्रहरुमा नेपाली जनताले एकै किसिमको शान्ति र सुरक्षाको अनुभुती महसुस हुनेगरी।
(ख) जातिय समानता सामाजिक पृष्‍ठभूमिमा रुपान्तरण कायम हुनेगरी।

५५. नाम: नारायण बहादुर खत्री
जिल्ला: कास्की
अञ्चल: गण्डकी
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम: राज काजी गुरुङ
सुझाव/बिचार:
(क) संबिधान जारी भएपछी सुरक्षा निकायका कर्मचारी अफिसरहरु कालाबजारीयाहरुको अर्थात पैसामा बिक्नेलाई कडा भन्दा कडा नियमको ब्याबस्था गरिनु पर्छ।
(ख) न्याय र अन्न्याय सबैलाई समान र निश्पक्ष लागू हुने हुनुपर्छ।
(ग) भ्रष्टचारी र देशद्रोहीहरुलाई फाँसीको दण्ड सजायको ब्याबस्था हुनुपर्छ।
(घ) अपराधीहरुले अपराध अनुसारको सजाय पाउँनु पर्ने ब्याबस्था हुनुपर्छ।

५६. नाम: मेघ बहादुर पुन
जिल्ला: म्याग्दी
अञ्चल: धौलागिरी
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
नयाँ संबिधान जारी हुँदा यि कुरोहरु समाबेश हुनु पर्छ:-
(क) मौलिक भाषा र संस्कृतिको जगेर्ना हुनेगरी।
(ख) देशलाई निश्चीत-निश्चित तोकिएको समयमा बिकासोन्मुख बनाउँन सक्नेगरी।
(ग) मजदुरहरुको हक र सुरक्षा सदाको लागि कायम हुनेगरी।

५७. नाम: बिष्णु प्रशाद कँडेल
जिल्ला: बागलुङ
अञ्चल: धौलागिरी
क्षेत्र नं.: ३
जितेको सभासद्को नाम: रमजी सापकोटा
सुझाव/बिचार:
१. संघिय प्रणाली अन्तर्गत देशलाई समान तरिकाले बराबरी बजेट छुट्टाएर निर्धारित समयमा बिकासका कार्यहरु पूरा गर्ने ब्याबस्था हुनुपर्छ।
२. मानव बेचबिखन र लागू औषध ओसार पसार गर्ने गिरोहहरुलाई कडा भन्दा कडा कार्यबाही गर्ने ब्याबस्था हुनुपर्छ।

५८. नाम: दिल गुरुङ
जिल्ला: कास्की
अञ्चल: गण्डकी
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
१. भारतको नाकाहरुमा सुरक्षाको बारेमा कडा ब्याबस्था लागू हुनेगरी भोली बन्न लागेको संबिधानमा लेखिनु पर्छ।
२. सम्पूर्ण नेताहरुले नियमको पालना गर्नुपर्ने हुनु पर्दछ।

५९. नाम: शुरेश श्रेष्ठ
जिल्ला: सिन्धुली
अञ्चल: जनकपुर
क्षेत्र नं.: ३
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
हाम्रो देशमा लुकिछिपी हुने बेश्याबृद्धि समस्या समाधान गर्नको निम्ति निश्चित ठाउँमा रेडलाईड एरियाको तोक्ने ब्याबस्था हुनु पर्दछ।

६०. नाम: सुजन के.सी.
जिल्ला: म्याग्दी
अञ्चल: धौलागिरी
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
हाम्रो राजधानी काठमाण्डौलाई मादक पदार्थ निषेध क्षेत्र घोषणा गर्ने ब्याबस्था हुनुपर्छ। काठमाण्डौलाई मात्रै नेपाल संझेर संबिधान बनिनु भएन। यस्ता-यस्ता अभियान अधिराज्यका सम्पूर्ण जिल्ला-जिल्लामा लागू हुने ब्यबस्था हुनुपर्दछ।

६१. नाम: डम्बर के.सी.
जिल्ला: दाङ
अञ्चल: राप्ती
क्षेत्र नं.: ३
जितेको सभास द्को नाम: कृष्ण बहादुर महरा
सुझाव/बिचार:
म यो पत्रको सानो स्थानमा धेरै सुझावहरु लेख्न चाहन्छु। पहिले जुन नेता चुनावमा सबै जनताहरुबाट चुनिएर कुर्शीमा जानुहुन्छ। त्यो कुर्सीको म्याद सम्म वहाँहरु कुर्सीमा बस्न पाउनु पर्दछ। र सबै नेताहरुले भोट् पाउदा मुसा बन्ने र भोट पाई चुनाव जितेर माथि पुगेपछी हात्ती बन्ने बानी छोड्नु पर्दछ। अब बन्ने संबिधानमा देशमा कडा नियम प्रशासन क्षेत्र दरिलो र घुस लिनेदिनेलाई कडा कार्यबाही हुने नियम हुनुपर्दछ। बेरोजगार जनतालाई रोजगार दिने ब्याबस्था हुनुपर्दछ। यदी नेताहरुले राजागार दिन नसकेमा नेताहरुको भत्ता र तलबबाट कटौती गरी जनतालाई दिनु पर्दछ।

६२. नाम: जगदीश वान्तावा राई
जिल्ला: उदयपुर
अञ्चल: सगरमाथा
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम: डा.नारायण खड्का
सुझाव/बिचार:
१. अब बन्न गईरहेको संबिधानमा राजनीति गर्ने नेता वा नेत्रीको तह बमोजिम वा कुनै पनि बिभागीय मन्त्री हुनका लागि संम्बन्धित बिभागमा अनुभब भएको अनुभबी, साथै शिक्षा र उमेरको हतबन्दी (राजनिती गर्ने उमेर) तोकिएर लेख्नु पर्दछ।
२. प्रधानमन्त्री वा राष्ट्रपती बन्नका लागि क्रमश: कम्तिमा ३ र ५ वटा बिभागीय मन्त्रीको अनुभब भएको हुनु पर्ने ब्याबस्था हुनुपर्दछ।
३. एउटा पार्टी वा ब्यक्तिले अर्को पार्टी वा ब्यक्तिको गल्ती देखाउँन पाउँनेछन। र गल्ती ठहरीएमा उचित कार्यबही हुनुपर्नेछ भने आफु वा आफ्नो पार्टी राम्रो बनिनको लागि दोश्रो पार्टीलाई दोषारोपण गरेर ब्यईजत, आलोचना र आरोप लागाउँन पाउँने छैनन। यस्तो पाईएमा निश्चित समयवधी सम्मको जेल सजाय र जरिवाना तोक्ने ब्याबस्था गरिनु पर्दछ।

६३. नाम: साउने बुढा
जिल्ला: रोल्पा
अञ्चल: राप्ती
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम: सन्तोष बुढा मगर
सुझाव/बिचार:
मनिस गरीब र धनी भन्ने भेदभावको टाढा हुनु पर्दछ। धनी र गरीब बिचको दुरीको अन्त्य हुनु पर्दछ।

६४. नाम: हर्क बुढा
जिल्ला: रोल्पा
अञ्चल: राप्ती
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम: सन्तोष बुढा मगर
सुझाव/बिचार:
जाती जनजातिहरुलाई तल र माथि रखिनु भएन। सम्पूर्ण जनजातिहरुको हक अधिकार सुनिश्चित गराउँदै समग्र जातजातीहरुको हक र अधिकार समान हुने ग्यारेन्टी गर्नुपर्दछ।

६५. नाम: अमित राई
जिल्ला: उदयपुर
अञ्चल: सगरमाथा
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभास द्को नाम: डा.नारायण खड्का
सुझाव/बिचार:
१. जातिय, वर्गिय, छेत्रीय उत्थान तथा बिकासलाई ध्यानमा राख्दै भौगोलिक आधारमा संघिय राज्य स्थापना गर्नुपर्दछ। प्रत्येक राज्य सञ्चालनको पूर्णधिकार सोही राज्यका नागरिक हुनेछन।
२. बैदेशिक हस्तक्षेपको मामिलामा सबै राज्यहरु एक हुनेछन।
३. सेना, मुद्रा तथा बैदेशिक मामिला राष्ट्रिय सरकारले हेर्नेछ। तर संघिय राज्यहरुमा भएमा त्यहाँका चल अचल सम्पत्तिबाट आएका जमेका आयस्रोत सोही राज्यमा लगानी हुनु पाउँनु पर्नेछ।

६६. नाम: हरिगोपाल अधिकारी
जिल्ला: मोरङ
अञ्चल: कोशी
क्षेत्र नं.: ६
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
१. प्राबिधिक शिक्षामा अनिवार्यता, दक्ष जनशक्ति उत्पादन र रोजगारीको ग्यारेन्टी।
२. बैदेशिक रोजगारीमा पारदर्शिता अपनाई सरकारी निकायबाट अनुगमनको ब्याबस्था हुनुपर्ने।

६७. नाम: यम बहादुर अधिकारी
जिल्ला: दोलखा
अञ्चल: जनकपुर
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
चेलीबेटी बेचबिखन बिरुद्धका घटनाका दोषीलाई मृत्‍यु दण्डको सजायको ब्याबस्था हुनुपर्ने।

६८. नाम: दिलीप तिवारी
जिल्ला: झापा
अञ्चल: मेची
क्षेत्र नं.: ३
जितेको सभासद्को नाम:
अबोध बालबालिका बिरुद्धको हरेक घटनाका दोषीलाई अत्यन्तै गहन सजायको ब्याबस्था हुनुपर्नेछ।

६९. नाम: उद्दब प्रशाद ढुङ्गाना
जिल्ला: नुवाकोट
अञ्चल: बागमती
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
भ्रष्टचारी पहिचान गरी फाँसीको सजायको ब्याबस्था हुनु पर्नेछ।

७०. नाम: रमी राई
जिल्ला: झापा
अञ्चल: मेची
क्षेत्र नं.: ३
जितेको सभासद्को नाम: पुर्ण सिंह राजबंशी
सुझाव/बिचार:
संबिधान बनाउँदा राज्यमा स्थाई बसोबास गर्ने आदिबासी तथा जनजातिको हितमा बन्नु पर्‍यो। साथै नेपालको बिद्यमान परिस्थितिमा कानुन ठूला बडाको हातको खेल भएको छ। यस्तो परम्परा बिल्कुलै अन्त्य हुनु पर्छ। यस्तो कृयाकलापमा संम्लग्न ब्यक्तिलाई राज्यको तर्फबाट कडा सजायको ब्यबस्था हुनुपर्छ।

७१. नाम: लिला बहादुर अधिकारी
जिल्ला: दोलखा
अञ्चल: जनकपुर
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम: देबी खड्का
सुझाव/बिचार:
१. आगामी बन्ने संबिधान गरीव दुखिका लागि राहत मिल्न सक्ने खालको हुनुपर्छ।
२. कुर्सीको प्रलोभनमा सत्ताको खेल खेल्न रोक्नु पर्छ।
३. घुस लिने र दिनेको लागि स्पष्ट कानुन र कडा भन्दा कडा सजाय तोकिनु पर्छ।

७२. नाम: आईत सिंह सुनार
जिल्ला: कास्की
अञ्चल: गण्डकी
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम: देव प्रशाद गुरुङ
१. नेपालमा बिद्यमान दलितहरु तथा महिलाहरुमा हुने अन्याय तथा अत्याचारको उन्मुलन हुने खालको संबिधान बन्नु पर्छ। यिनीहरुको हित तथा सम्बर्धनका लागि हरेक राज्यको पद तथा निकायहरुमा यिनीहरुको लागि बिशेष कोटाको ब्यबस्था हुनु पर्‍यो।
२. चेलीबेटी बेचबिखनको लागि प्रभाबकारी संम्यन्त्र लागू गर्ने ब्याबस्था हुनुपर्छ।

७३. नाम: टिकाराम तमाङ
जिल्ला: भोजपुर
अञ्चल: कोशी
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम: पदम बहादुर राई
सुझाव/बिचार:
१. देशमा भईरहेको चन्दा तथा अपहरण जस्ता जल्दा बल्दा समस्याहरुको लागि गृहमन्त्रालयले बिशेष निती ल्याएर यसलाई निर्मुल पारी जनतालाई शान्ति सुरक्षाको महशुस गराउँनु पर्ने ब्याबस्था हुनुपर्छ।
२. लगानिको बातावरण बनाई दिनुपर्छ।
३. बैदेशिक रोजगारको सम्बर्धन र कामदारको सुरक्षा तथा कुट्नितिक सम्बन्ध कायम राख्नु पर्छ।

७४. नाम: सुक्रिम राई
जिल्ला: सोलुखुम्बु
अञ्चल: सगरमाथा
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम: क. गोपाल किराती
सुझाव/बिचार:
१. राष्ट्रिय झन्डा परिवर्तन गर्न आवश्यक छैन। राष्ट्रिय जनावर गाईलाई भने परिवर्तन गरी अन्य कुनै लोपोन्मुख जनावरलाई राख्नु पर्दछ।
२. उमेर पुगेका सम्पूर्ण यूवा-युवतीहरु (ईच्छुक) लाई साधारण सैनिक तालिम राज्यले दिलाउनु पर्ने ब्याबस्था हुनु पर्दछ।
३. घुसखोरी, भ्रष्टचारी, हत्यारा, अपहरणकारी जस्ता जघन्य अपराधीहरुलाई घटनाको प्रकृति हेरी कडा दण्ड सजाय तथा मृत्‍यु दण्ड सम्मको ब्याबस्था बिधानमा लिखिनु पर्छ। नत्र भने जन्म कैंद त हुनै पर्दछ।

७५. नाम: रमेश दाहाल
जिल्ला: बारा
अञ्चल: नारायणी
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
१. कम्तिमा स्नातक तह सम्मको शिक्षा सरकारले निशुल्क दिलाउनु पर्ने ब्याबस्था हुनुपर्छ।
२. दक्षता र क्षमता अनुसारको रोजगारी सरकारले दिनु पर्ने ब्याबस्था हुनुपर्छ।
३. अनाथ, बालक, टुहुरो, बृद्ध-बृद्धा, बिधवालाई उसको साधारण जीवनयापन गर्नलाई पुग्ने सम्म भत्ता वा सेवा उपलब्ध गराउँने ब्याबस्था हुनुपर्नेछ। भत्ता वा सेवा सुबिधा दिए बापत सरकारले जिजबाट हुन सक्ने श्रम लिन पाउँने ब्याबस्था हुँदा उपयुक्त हुनेछ।

७६. नाम: हरी प्रशाद श्रेष्ठ
जिल्ला: मोरङ
अञ्चल: कोशी
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम: (सबै पार्टीका सांसद ज्यूहरुलाई)
सुझाव/बिचार:
१. जुन पार्टी जनताबाट निर्वाचित भएर सदनमा जान्छ त्यो पार्टीलाई बहुमतको सरकार जनताले मान्न्नेछ। सरकारले ५ बर्षे कार्यकाल पूरा चलाऊँन पाउने संबिधानमा उल्लेख हुनुपर्दछ। बिपक्षको ३-४ पार्टीको सांसद मिलेर बनाएको सरकारलाई जनताको बहुमतको सरकार भन्नु मिल्दैन। पदको लागि सरकार बिघटन गर्नु जनता बिरोधी हो।
२. जनताबाट निर्वाचित भएर आएका सांसद देखी राष्ट्रपती सम्मले आफ्नो ५ बर्षे कार्यकालमा जनताको हक अधिकार बिपरित भ्रष्ट्रचारी, राष्ट्रघाती काम गरेमा त्यो ब्यक्तिलाई मृत्‍यु दण्ड दिने कानुन बन्नुपर्छ।

७७. नाम: खेम बहादुर गुरुङ
जिल्ला: कास्की
अञ्चल: गण्डकी
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम: देव बहादुर गुरुङ
सुझाव/बिचार:
अब बन्ने नयाँ संबिधानमा द्वन्दमा बाबु आमा गुमाएका अनाथ, बिभिन्न परिस्थिती बस गाँस, बास, कपास र शिक्षाबाट बञ्चित सम्पूर्ण बालबालिकाको निम्ति उनिहरुको गाँस, बास, कपास र शिक्षाको ब्याबस्था संबिधान मार्फत नै गरियोस।

७८. नाम: रामचन्द्र अधिकारी
जिल्ला: कास्की
अञ्चल: गण्डकी
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम: देव बहादुर गुरुङ
सुझाव/बिचार:
आजको परिस्थितिमा जुन सत्तामा पुगेका छन तिनिहरुले बिभिन्न नाममा फर्जी तरीकाले देश र जनताको पसिना र ढुकुटी सिध्याउँने काम गरेका हुनाले; अब संबिधानमा त्यस्ता भ्रष्ट्रचारीहरुलाई राजनीतिक गर्न बन्देज र सरकारी निकायमा प्रबेशमा समेत रोक लगाउँने कानुनको ब्याबस्था गरियोस।

७९. नाम: प्रकाश देवकोटा
जिल्ला: पाल्पा
अञ्चल: लुम्बिनी
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
देशमा भई रहेको चोरी, लुट्पाट, ज्यान मार्ने जस्ता जघन्य अपराधी ब्यक्तिलाई कडा भन्दा कडा सजाय दिनुपर्छ।

८०. नाम: पझमहाङ राई
जिल्ला: भोजपुर
अञ्चल: कोशी
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
१. विकराल अवस्थामा गुर्जिरहेको आम जनताहरुबाट निस्किएका प्रतिकृयाहरुबाट बन्नु पर्ने संबिधान, तिनै प्रतिकृयाहरु बमोजिम सबैको हकहित र अधिकार सबै जातजातिमा एकैनास, एउटै हुनुपर्छ।
२. बिदेशमा रोजगारको लागि जाने यूवाहरुलाई सरकारले पर्याप्त मात्रामा सुबिधाको उपलब्ध गराउँनु पर्ने ब्यबस्था हुनु पर्दछ।

८१. नाम: लिला सुनुवार
जिल्ला: म्याग्दी
अञ्चल: धौलागिरी
क्षेत्र नं.:
जितेको सभासद्को नाम:
सुझव/बिचार:
१. सबैलाई समान हुने खाले संबिधान लेखियोस।
२. पैसाले कानुन किनबेच नहुने खालको संबिधान लेखियोस।

८२. नाम: रामप्रशाद घोडासैनी
जिल्ला: कास्की
अञ्चल: गण्डकी
क्षेत्र नं.: १
जितेको सभासद्को नाम: देव गुरुङ
सुझाव/बिचार:
१. नेपाली झन्डा फेर्ने मान्यतामा म छैन बरु परिमार्जन गर्न सकिन्छ। जस्तो कि, हिमाल, पहाड र तराईलाई सम्बोधन गर्ने प्रतिककोकोरुपमा केही थप गर्न सकिन्छ।
२. रेड लाईट एरियाको लागि ब्लु सिग्लन दिनुपर्छ।


८३. नाम: राजु सापकोटा
जिल्ला: कपिलबस्तु
अञ्चल: लुम्बिनी
क्षेत्र नं.: ३
जितेको सभासद्को नाम:
सुझव/बिचार:
१. प्राकृतिक स्रोत र साधनहरुको समुचित प्रयोग र विधुतिय बितरण क्षमतालाई प्राथमिकअता दिईयोस।
२. बेरोजगारी जानशक्तिलाई रोजगारीको अवसर प्रदान गरियोस।

८४. नाम: बिमल भेट्वाल
जिल्ला: झापा
अञ्चल: मेची
क्षेत्र नं.: ४
जितेको सभासद्को नाम:
सुझाव/बिचार:
१. दिन प्रतिदिन बढ्दो महंगी निवारण गर्ने कार्यनिति लागू गर्नुपर्ने।
२. किसान वर्गहरुमा योगदान पुर्‍याउने कुनै पनि पुर्वाधारहरुको ब्यबस्थापन र सुधार हुनुपर्ने।

८५. नाम: खगेन्द्र प्रशाद दरै
जिल्ला: तनहुँ
अञ्चल: गण्डकी
क्षेत्र नं.: २
जितेको सभास द्को नाम: रामचन्द्र पौडेल
सुझाव/बिचार:
१. साना भन्दा साना ईकाइ जस्तो गाबिसको वडाबाट त जनप्रतिनिधीबाट निर्वाचन हुनुपर्छ भने राष्ट्रियस्तरको प्रतिनिधि अर्थात मन्त्री किन सोझै जननिर्वाचित नगर्ने? यसले जनता प्रति उत्तरदायित्वको बोध गराउँन मद्धत पुर्‍याउँछ नकी, कुनै पार्टीको भक्ति र चाकडी हैनर? बरु मन्त्री पद प्रधानमन्त्रीबाट वर्खास्त गर्न नसकिने हुनुपर्छ। कानुन बमोजिम गराउँने।
२. नयाँ नेपाल भन्नु नै दलित, उपेक्षित, श्रमजिवी, सर्वाहारा वर्गको संरक्षण हुनु हो भने राष्ट्रिय जनावर पनि यस्तै वर्गबाट प्रतिनिधि गराई घोषणा गर्नु पर्दा मेरो विचारमा गधा नै माथिको उक्ति अनुसार मेल खाने देखिन्छ। गाई त सामन्तको प्रतिक हो। त्यसको सिंह हुने भएकोले हिंसाको प्रतिक पनि हो। यसलाई उपल्लो जात वा वर्ग मानिन्छ।

अनुरोध तथा निष्कर्ष:

सम्पूर्ण सभासद् ज्यूहरु!
एउटा देशको कानुन बन्ने जस्तो संबेदनशिल कुरोमा पनि यस्तो हाँसो लाग्दो सुझाव वा बिचार किन प्रस्तुत गरेका होलान भनेर केवल हाँसोको खित्कामा यि बिचारहरुलाई नउडाई दिनुहोला। कृपया, म यो अनुरोध गर्न चाहन्छु कि; बिचार चाहे सानो होस् चाहे ठूलो, चाहे साहित्यिक र राजनैतीक शैलीको वजनदार चाहे गाउँले, सोझो र इमान्दार शैलीको हलुका। आखिर बिचार त बिचार नै हुन। त्यसैले कसैको ठूला-ठूला, गहकिला र दवाबमूलक बिचारहरुलाई मात्रै कार्यन्वयन गर्ने पक्ष तिर लाग्दै सानातिना, झिनामसिना बिचारहरुलाई भने त्यसै ओझेल पारीदिने वा सडाईदिने तर्फ नलाग्नुहोला। मतलब यहाँका सबै सुझावहरु लागू हुनुपर्छ भन्ने मेरो मान्यता भने पटक्कै होइन। तर यि मध्येका हामी सबै नेपाल र नेपालीहरुको हक हितको साझा सवालमा आउँने बिषयका बिचारहरु भने लागू गरिनुपर्छ भन्ने चाँही मेरो जोड्दार माग हो।
अर्को कुरो, बिदेशको कुनै पनि कुनामा अर्थात यहाँ बगदादमा नै पनि नेपालका १४ अञ्चल ७५ जिल्लाका १४ अञ्चल ७५ जिल्ला भित्र कै हामी नेपाली नागरिक छौ। जसमध्ये सबैको सुझाब त समायोजन गर्न शायदै सकिएन होला। किनकी हामी नेपालमा बढीमा ४ देखी ८ घण्टा सम्म काम गर्छौ। हप्तामा एकदिन आधा दिन बिदा र १ दिन पुरै बिदा पाएर पनि। तर यो ठाउँमा कुनै दिन बिदाको दिन नभई दिनको १२ घण्टाको दरले काम गरेर साँझबिहानको समयको सदुपयोग गर्दै गरेको यो कार्य हो।

सभासद् ज्यूहरु,
यि संकलन सुझावमा अब तपाईंहरुले आफुलाई आँफैले पनि मुल्याङ्कन गर्नुहोस्। तिनै जनताहरुको मत अभिमतले अहिले तपाईं सो स्थानमा हुनुहुन्छ। त तपाईंको साह्रा चिज त तिनै जनता हुन! तपाईंहरुकै सरकार, सत्ता र देश चलाऊने यो बिधिले गर्दा आज ति देशका यूवा जनशक्तिले यसरी बिदेश पलायन हुन वाध्य तुल्याउनु भएको हो। यि तिनै यूवा जनशक्तिको बिचार हुन। यि मध्येबाट तपाईंलाई कतीले चिन्नु हुँदो रहेछ? कती जनाको कस्तो सुझाब, बिचार, माग र इच्छा रहेछ? कती जनाले आफ्नो नेतृत्वकर्ता नेता र आफ्नो क्षेत्रमा नै पनि अनभिज्ञ हुनुहुँदो रहेछ! तर हरेक भनाईहरुलाई सकारात्मकरुपले मुल्यांकन गरिदिनुहोला। सुझावदाताले भन्नु खोज्नु भएको कुरो त्यही हो जुन सहि राय हो तर आफ्नो भाषा र शैलीको कमिले अर्कै हुन गएको पनि हुन सक्छ। अर्थ लागाउने र भावना, मर्म बुझ्ने दायित्व तपाईंको … !! किनकी कसैले आफ्नो राय धेरै र कुशलरुपले पनि ब्यक्त गर्नु हुनेथियो होला तर त्यो यहाँ सम्भब नहुने। दोश्रो कुरो, मलाई पनि आफ्नो अफिस कार्यको दायित्व पूरा गर्दै पनि यि सबैको धेरै बिचार समायोजन गर्न अर्थात कम्प्युटर टाईप गर्नलाई गाह्रो पर्ने हुनाले सुझाव फाराममा नै साना-साना सुझाव कोठाहरु तयार गरिएका थिए।
अन्त्यमा; यि मध्येका जुन सम्पूर्ण हामी नेपालीहरुको साझा हक अधिकारसंग सम्बन्धित सुझाव र बिचारहरु छन ति बिचारहरु अवश्य पनि अब नयाँ बन्ने र जारी हुने संबिधानमा समाबेश गर्नु गराउँनु हुनेछ भन्ने आशा राख्दै नेपाल र नेपालीको हितमा निहित संबिधान बनोस भन्ने कामना गर्दछु। धन्यवाद!

--------------------------------------------------------------------- अर्जुन राई "दुङ्मेन्"
मिती: २०६६ साल कार्तिक ६ गते शुक्रबार।
तदनुसार: २३-अक्टोबर-०९



समाप्त।

अन्त्यमा:

प्रिय ब्लगर मित्रहरु,
तथा,
मेरो ब्लग भिजीट गर्नुहुने सम्पूर्ण श्रद्देय ब्यक्तित्वहरु,

हजुर! संबिधान (देशको नीति) निर्माण कार्य सम्बन्धी वा सो कार्यमा सानो भएतापनी टेवा पुगोस् भन्ने अभिप्रायले प्रबासमा रहेर गरेको यो मेरो सानो प्रयास वा अभियान हो। यो कार्यको थालनी अर्थात कार्य निरन्तरताको समय तिर नै पनि आशाबादी धेरै साथीहरुले सकारात्मक एबंम उत्साह र उमंग थपी दिने काम गर्नु भयो। त निराशाबादी साथीहरुले उत्साह, जोस र जाँगरलाई गिरावट गरी दिन तिर लाग्न पनि पछी पर्नु भएन। तथापी, यो अन्यत्र राष्ट्र, मुश्लिम भूमी अनी चौबिसै घण्टा अमेरिकन सैनिकको कार्य र घेराबन्दी भित्रको आफ्नो दायित्व पूरा गर्दै यती सम्म काम गर्नु (नेपाली नागरिकहरुका आवाज वा बिचारहरुलाई नेपालको नीति बनाउनमा समायोजन गर्न पुर्‍याउनु) धेरै हद सम्म सफल भएको महशुस गरेको छु। आशा छ, यहाँहरुलाई पनि लागेको यसका सकारात्मक वा नकारात्मक पक्षहरु केलाएर मलाई थप सुझाव र सल्लाहहरु “Comment box” मा पक्कै पनि छाड्नु नै हुनेछ। यहाँको दिन शुभ-रहोस्। धन्यवाद!

यहाँहरुको ब्लगर मित्र म- अर्जुन दुङ्मेन्
बगदाद,इराक।